Article sur l'album Ploërmel Châtelet Les Halles paru dans Bremañ n°372
Youenn Guillanton etre Ploermael ha Châtelet Les Halles
Liesliv eo ar sonerezh a ginnigez aze. Gellout a rafemp krediñ bezañ o veajiñ etre Ploermael ha Châtelet Les Halles, n'eo ket war-eeun, met en ur gantreal dre ar bed a-bezh. Pa oan krennard em eus bevet er SeineSaint-Denis [bro Pariz], daoust m'eo ma familh a-orin eus Gwened em eus anavezet da gentañ sevenadurioù pell a-walc'h diouzh hini Breizh. Re Viêt Nam ha Portugal kalz, Afrika... Lusket e veze ma buhez gant taboulinoù liesseurt !
Fentus eo rak ar pozioù, eeun-tre, a seblant
bezañ reoù ur c'hrennard o sellet ouzh ar bed tro-dro dezhañ... Klask a
ran tapout skeudennoù war ar prim gant ma gerioù, klik-klak, evel e
Dreadlocks da skouer pe Traezhenn Dakar. Pozioù tennet eus al levr Gwez
war dosennoù int [embannet gant Skol Vreizh].
Daoust m'eo skrijus
danvez lod eus ar c'hanaouennoù, diwar-benn Tibet pe al lanv du, e chom
laouen hag "heoliek" an tonioù. Plijout a ra din mont en tu kontrol d'ar
pezh a vez gortozet. Seder eo an ton diwar-benn Tibet [Milin-Bediñ],
gwir eo... Sklaer eo gant Aon 'm eus rak ar marv, n'eo ket teñval ar
sonerezh, er c'hontrol. Frankiz ouzhpenn a zo gant ar sonerezh evit
degas fent. Kudennoù bras em boa bet gant ma zi-bank da skouer
[Ti-bank], ha gwelloc'h farsal ! Arabat leñvañ, dav degas fent keit ha
n'omp ket marv.
Pa'm eus digoret al levrig ez on bet un tamm dipitet
ne vefe ken nemet ar pozioù e brezhoneg, ar menegoù all zo gallek ha
saoznek... Ah ! Mat a rez o lavaret se din. Lakaat a ra ac'hanon da
soñjal en un dra a bouez. Tud zo a c'hortoz ma vefe traoù liesseurt e
brezhoneg, ma vefe ur yezh vev war bep
tachenn. "Hunvreerien". Me a
zo en o zouez... Met ar re zo e penn an traoù, e penn ar festivalioù, an
tiez-embann, ar mediaoù, ne reont ket foutrekaer. Ar pezh a gont evito
eo ar sifroù.
Just a-walc'h, goude bezañ selaouet da albom e oan oc'h
en em c'houlenn : "Peseurt media bras a roio plas dezhañ ?" N'eus ket
plas evit ar brezhoneg hiziv an deiz estreget evit ar sonerezh
festoù-noz. Aet omp war-souz war an dachennse e-keñver mare Storlok.
Deuet eo en-dro an temz-spered n'haller ket meskañ rock ha brezhoneg.
Dav gwelet pegen diaes eo ar jeu evit tud evel Dom Duff, Brieg Guerveno
pe Gweltaz Adeux... Danvez ur studiadenn a zo ! "Pelec'h emañ ar
sonerezh brezhonek en diavaez eus an traoù hengounel ?". Bernez Tangi,
hemañ a zo o stourm bepred.
Petra a ra diouer da'z soñj ? Startijenn,
awen ha youl a zo gant ar sonerien. Un diouer a frammadur a zo avat, un
diouer a genlabour. Dav e vefe kaout unan bennak, plaset mat, youl
gantañ da gas war-raok ar strolladoù ha na soñjje ket en arc'hant
nemetken. Klevet 'm eus renerien festivalioù o klemm peogwir ne welent
ket piv a c'hellfe desachañ kement a dud ha Gilles Servat, Alan Stivell
pe Tri Yann pa ne vint ket aze ken. Ne brientont ket an amzer da zont
koulskoude ! Souezhet on ne vije bet den o klask sevel un abadenn veur
evit brudañ Nolwenn Korbell muioc'h, evel Hêrezh ar Gelted gant Dan ar
Braz, met gant Nolwenn en taol-mañ !
Gant sonerien all d'he heul, un nebeud kanaouennoù saoznek evit aesaat ar brudañ er broioù all...
Traoù
all a welfes ? Lec'hioù a vefe skignet traoù brezhonek enno. Ur
festival distag eus ar festoù-noz evit lakaat war-wel ar pezh a vez
savet e brezhoneg hag e gallaoueg. An Taol-Lañs a zo, met dav e vefe
embann un dastumad bep bloaz evit diskouez ar binvidigezh. Un droiad a
c'hellfe bezañ graet gant un emglev etre an tiez bro hag ar mediaoù
lec'hel da skouer... Un degouezh tro-dro d'ar sonerezh savet gant memes
spered hag Ar Redadeg marteze ?
Komzoù dastumet gant M.L.